15 Nisan 2009 Çarşamba

Alışverişte Yaman Çelişki: Naylon ya da Kesekağıdı

Hangisi Daha Yeşil: “Naylon torba veya kesekağıdı?”
İki ürünün yaşam döngüsü analizini karşılaştırdığımızda, kese kağıdının göründüğü kadar masum olmadığı ortaya çıkıyor.

1. Üretim, doğal kaynaklar, kirlilik karşılaştırması

Naylon torbaların çoğunluğu polietilen denen plastikten üretiliyor, polietilen ise bir petrol türevi. Dünyada her yıl 4-5 trilyon naylon torba üretiliyor, her dakika bir milyon naylon torba çöpe atılıyor. Denize atılan naylon torbaların her yıl bir milyar deniz kuşu ve memelisinin ölümüne yol açtığı sanılıyor.
Kesekağıtları ağaçtan üretilir. Bir kese kağıdının yapımı için bir gallon su harcanır (naylon torbanın 50 katı). Ağaçların bulunması, kesimi, bunun yapılması için yola açımı ormanın faunasına zarar verir. Ağacın kağıda dönüşebilmesi için 3 yıl bekletilmesi gerekir. Sonra talaşa dönüşecek şekilde doğranır ve muazzam ısı ve basınçta ezilir. Elde edilen madde kireçtaşı ve sulfuric asit içinde 8 saat bekletilir ve kağıt hamuru haline gelir. Bir ton kağıt hamuru elde etmek için üç ton ağaç kesilir. Ağaç hamuru daha sonra yıkanır, bunun için binlerce ton su gerekir (1 ölçek kağıt hamuruna 400 ölçek su). Hamur kurutulduktan sonra kağıda dönüştürülür. Bunun dışında ağaçların genellikle fabrikalardan uzak yerlerde bulunan ormanlardan getirilmesi, üretilmesi ve son noktaya gönderilmesi de hesaba katılmalıdır. 1999’da sadece Amerika’da kullanılan 100 milyar kesekağıdının üretilmesi için 14 milyar ağaç kesilmiştir.
Kağıt üretilme aşamasında naylon torbadan %40 daha fazla enerji harcar. Kağıt endüstrisi, çevreye en zararlı 10 endüstri kolundan biridir. Kağıt üretiminde plastiğe oranla %70 daha fazla hava, %50 daha fazla su kirliliği yaratılır.
Kaynak: Kağıt ve polietilen naylon torbalarının çevre üzerinde karşılaştırılması, Amerikan Çevre Bakanlığı, Ağustos 1988

2. Geri dönüşüm

Araştırmalara gore dünyada naylon torbaların %5.2’si geri dönüştürülüyor geri kalan %94.8 ise çöplükleri dolduruyor. Naylon torbaların doğada çözünmesi en bulunduğu duruma göre 100-10000 yıl alıyor. Naylon torbaların 1970’lerde yaygınlaşmaya başladığını hesaba katarsak, şimdiye kadar üretilen tüm naylon torbalar hala aramızda! Kağıt atıklar %10-15 oranında geri dönüşüme giriyor ancak bu geri dönüşüm sürecinde plastikten daha fazla enerji harcıyor.
Bir paketin bir defa dönüştürülmesi için harcanan enerji: Naylon torba: 17 BTUKağıt torba: 1444 BTU
Kaynak: Wall Street Journal gazetesi, 1989 Plastik Dönüşüm Rehberi

3. Atık ve Doğada Çözünme

Kesekağıtlarının geri dönüştürülme oranı daha fazla, mürekkepsiz olanları bahçenizde veya kompostunuzda kullanabilirsiniz. Ancak kağıt, çöpe gittiğinde sanıldığı gibi kolaylıkla çözünmüyor. Bozunmayı sağlayacak oksijen, ışık, su gibi materyaller alt katmanlara ulaşmadığından kesekağıdı da çok uzun zaman (belki de asla) çözünmüyor.
Kaynak: Bill Rathje, Stanford Ünversitesi, “Çöp Projesi” Başkanı
Sonuç: Her zaman olduğu gibi tüketmemek, tüketirsek de bir defadan fazla kullanmak en iyi çözüm. Yıkanabilen ve defalarca kullanılabilen bez torbalar tabii ki en iyi seçenek. Çantanızda veya arabanızın bagajında bulunduracağınız bez torbalar, sizi bu ikilemden kurtaracak ve dünyada bıraktığınız ayak izinizi azaltacak. Siz mutlu, ağaçlar, su, deniz kaplumbağaları mutlu…

2 yorum:

Coskunca dedi ki...

Selamlar,
Yine güzel ve önemli bir konuya değinmişsiniz. Benim çocukluğumda (1960-1975 yılları arası)fileler vardı. Ama artık geri dönülmez bir yoldayız.Bu tüketimi ABD körükledi,sistem böyleydi, at ve tüket! Hatırlarmısınız eskimiş çoraplarınızı atın Jil geldi diye bir çorap reklamı vardı. Şimdi pazarda çok torba olmasın diye aynı poşete koymalarını istediğim sebzeleri bile ayrı poşetlerde ve poşet poşet içinde koyuyor satıcı.Elimizde rahatlıkla taşıyabileceğimiz şeyler bile poşetle veriliyor bizlere.
Siz ve ben azınlık bile değiliz şu tüketim toplumunda.
Yinede sağolun, varolun.

Gizem Altın ve Bryan Nance dedi ki...

merhaba coşkun bey,
yazarak, üreterek, konuşarak ve anlatarak, olumlu örnekler yaratarak çoğalacak bizim gibiler. ben pazara gittiğimde yanımda mutlaka büyük bez torbam ve meyve-sebze taşımak için defalarca yıkanabilen dayanıklı naylon torbalarım oluyor, satıcılara kendi torbamı uzatıp "buna koyar mısınız" diyorum. eve gelip gidenlerin getirdiği torbaları da çöp torbası olarak değerlendiriyorum.
daha güzel, tüketmeyen bir dünya mümkün, yeter ki gerekli azıcık çabayı gösterelim.
sevgiler,
gizem